Wat is een coffeeshop?
Nederland is op het gebied van drugs een uniek land in de wereld. Dit heeft voornamelijk met de regelgeving te maken, die vergeleken met andere (buur)landen zeer soepel is. Een karakteristiek Hollands fenomeen dat zijn bestaansrecht te danken heeft hieraan, is de coffeeshop. Hier kan je op een ‘legale’ manier wiet of hasj kopen, ondanks het feit dat zowel de klant als de coffeeshop zich aan strikte regels moeten houden. Een coffeeshop is niet zomaar een winkel of horecagelegenheid, maar kan gezien worden als categorie op zich.
De eerste coffeeshops in Nederland
De geschiedenis van coffeeshops in Nederland gaat alweer 50 jaar terug, met de opening van Mellow Yellow in 1972. Vier jaar eerder was het in Utrecht echter ook al mogelijk om aan hasj te komen bij Sarasani, maar deze had in 1972 nog niet de vorm van traditionele coffeeshop. De Amsterdamse shop begon namelijk in ’72 met de verkoop van voorverpakte stukken hasj in plastic zakjes, een formule die de meeste coffeeshops overgenomen hebben. Hiermee was de klassieke Nederlandse coffeeshop uitgevonden, waar je aan de counter wiet of hasj kan kopen, en ter plekke kan genieten van een lekker jointje met een kopje koffie of thee. Mellow Yellow was de de oudste coffeeshop van Nederland tot ze in 2017 haar deuren sloot. Sindsdien kan de Bulldog, die in 1975 werd opgericht aan de Oudezijds Voorburgwal 90, deze titel dragen. Tegenwoordig zijn er in heel Nederland rond de 560 coffeeshops te vinden, waarvan Amsterdam met meer dan 160 shops een aanzienlijk gedeelte herbergt.
Gedoogbeleid
Nederland is een van de weinige plekken op de wereld waar je ‘legaal’ wiet, hasj en andere cannabisproducten kan kopen. De oorsprong hiervan is te vinden in de jaren ’70 van de vorige eeuw, toen het zogeheten gedoogbeleid ontstond. Dit komt erop neer dat de verkoop en het bezit van cannabis nog steeds illegaal is, maar het in kleine hoeveelheden door de vingers wordt gezien. De autoriteiten waren zich er destijds namelijk al van bewust dat deze softdrugs niet voor zo veel problemen zorgden zoals harddrugs als heroïne, wat in die jaren de kop opstak. Dankzij deze soepele wetgeving omtrent softdrugs, ontstond er een klimaat waarin het bij wet mogelijk werd cannabis te verkopen in kleine hoeveelheden voor recreationeel gebruik. Ondanks dat het dus officieel niet legaal is in bezit te zijn van cannabis, word je er niet voor vervolgd als je 5 gram of minder op zak hebt. Coffeeshops krijgen op deze manier een faciliterende functie, door straatdealers wind uit de zeilen te nemen en een veilige omgeving te creëren voor gebruikers.
Coffeeshops van vandaag
Nog steeds verkopen coffeeshops uitsluitend wiet, hasj en andere cannabisproducten en geen andere (soft)drugs of alcohol. Coffeeshops mogen uitsluitend verkopen aan mensen die 18 jaar zijn of ouder, en een maximaal gewicht van 5 gram. Een halve eeuw aan geschiedenis van coffeeshops brengt natuurlijk ook een hoop ontwikkeling met zich mee. Ondanks dat de meeste coffeeshops van tegenwoordig nog het onmiskenbare karakter hebben van een gezellige huiskamer met tafeltjes, bordspellen en asbakken, zijn er ook simpele afhaalshops, winkels met uitsluitend medicinale CBD-producten en heuse coffeeshophotels. Dankzij de rijke cannabishistorie in Nederland, en in het bijzonder Amsterdam, is er veel gerelateerd toerisme waar dan ook door cannabismerken op wordt ingespeeld. Voor de meest uitgebreide blik op een coffeeshop in al haar verschijningsvormen, is een bezoek aan Amsterdam een absolute must.